روش مقابله با بیماری‌ها

وَ قَالَ (علیه السلام): إمْشِ بِدَائِکَ، مَا مَشَى بِک.

امام(علیه السلام) فرمود: با بیمارى ات همراهى کن مادامى که با تو همراهى مى کند.

رنگ رخساره خبر می‌دهد از سرّ درون

وَ قَالَ (علیه السلام): مَا أَضْمَرَ أَحَدٌ شَیْئاً، إِلَّا ظَهَرَ فِی فَلَتَاتِ لِسَانِهِ وَ صَفَحَاتِ وَجْهِهِ.

امام(علیه السلام) فرمود: هیچ کس چیزى را در دل پنهان نمى کند مگر این که در سخنان بى اندیشه اى که از او صادر مى شود و در صفحه صورتش، آشکار مى گردد.

ترس از نافرمانی خدا

وَ قَالَ (علیه السلام): یَا ابْنَ آدَمَ، إِذَا رَأَیْتَ رَبَّکَ سُبْحَانَهُ یُتَابِعُ عَلَیْکَ نِعَمَهُ وَ أَنْتَ تَعْصِیهِ، فَاحْذَرْهُ.

امام(علیه السلام) فرمود: اى فرزند آدم هنگامى که مى بینى پروردگارت نعمت هایش را پى درپى بر تو مى فرستد در حالى که تو معصیت او را مى کنى از او بترس (مبادا مجازات سنگینش در انتظار تو باشد).

ارزش رفع غم و گرفتاری از مردم

وَ قَالَ (علیه السلام): مِنْ کَفَّارَاتِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ، إِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ وَ التَّنْفِیسُ عَنِ الْمَکْرُوبِ.

امام(علیه السلام) فرمود: از جمله کفاره هاى گناهان بزرگ، به فریاد بیچاره و مظلوم رسیدن و تسلّى دادن به افراد غمگین است.

اولویت عمل بر حسب و نسب

وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ أَبْطَأَ بِهِ عَمَلُهُ، لَمْ یُسْرِعْ بِهِ [حَسَبُهُ] نَسَبُهُ.

امام(علیه السلام) فرمود: کسى که عملش او را (از پیمودن مدارج کمال) کُند سازد نَسَبش به او سرعت نخواهد بخشید.

نظر امیرالمؤمنین درباره خلافت

وَ قَالَ (علیه السلام): لَنَا حَقٌّ، فَإِنْ أُعْطِینَاهُ، وَ إِلَّا رَکِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ وَ إِنْ طَالَ السُّرَى.

امام(علیه السلام) فرمود: ما را حقى است که اگر به ما داده شود (آزادیم) و الاّ (همچون اسیران و بردگانى خواهیم بود که) در عقب شتر سوار خواهیم شد، هرچند زمانى طولانى این سیر در تاریکى بگذرد.

نکوهش ترس و حیای بیجا

وَ قَالَ (علیه السلام): قُرِنَتِ الْهَیْبَةُ بِالْخَیْبَةِ، وَ الْحَیَاءُ بِالْحِرْمَانِ؛ وَ الْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ، فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ

امام(علیه السلام) فرمود: ترس (نابجا) با ناامیدى مقرون است و کم رویى با محرومیت همراه، فرصت ها همچون ابر در گذرند; ازاین رو، فرصت هاى نیک را غنیمت بشمارید (و پیش از آنکه از دست برود، از آن استفاده کنید).

چشم پوشی از خطای جوانمردان

وَ قَالَ (علیه السلام): أَقِیلُوا ذَوِی الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ، فَمَا یَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ [یَدُهُ بِیَدِ اللَّهِ‏] یَدُ اللَّهِ بِیَدِهِ یَرْفَعُهُ‏.

امام(علیه السلام) فرمود: از لغزش هاى افراد با شخصیت (و جوانمرد) چشم پوشى کنید، چرا که هیچ کس از آنها گرفتار لغزش نمى شود مگر این که دست خدا به دست اوست و او را بلند مى کند.

نکوهش آرزوهاى دراز

وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ جَرَى فِی عِنَان أَمَلِهِ، عَثَرَ بِأَجَلِهِ.

امام(علیه السلام) فرمود: کسى که در مسیر آرزوهایش گام بردارد در (دام) مرگ خواهد افتاد

نکوهش یاری نکردن حق

وَ قَالَ (علیه السلام) فِی الَّذِینَ اعْتَزَلُوا الْقِتَالَ مَعَهُ: خَذَلُوا الْحَقَّ، وَ لَمْ یَنْصُرُوا الْبَاطِلَ.

امام(علیه السلام) در مورد کسانى که از جنگ در رکاب حضرت کناره گیرى کردند فرمود: حق را تنها گذاشتند و باطل را یارى نکردند

تغییر حکم با تغییر شرایط

از امام(علیه السلام) درباره این گفتار پیامبر(صلى الله علیه وآله) سؤال شد که فرموده است: «موهاى سفید خود را تغییر دهید (و آن را رنگ و خضاب کنید) و خود را شبیه یهود نسازید». امام(علیه السلام) در پاسخ فرمود: است) هر کسى مختار است (که رنگ و خضاب بکند یا نه).

اولویت تقدیر خدا بر تدبیر انسان

وَ قَالَ (علیه السلام): تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِیرِ، حَتَّى یَکُونَ الْحَتْفُ فِی التَّدْبِیرِ.

امام(علیه السلام) فرمود: حوادث و امور، تسلیم تقدیرهاست تا آنجا که گاه مرگ انسان در تدبیر (و هوشیارى او) است.