بخت و اقبال و پنهان ماندن عیوب

وَ قَالَ (علیه السلام): عَیْبُکَ مَسْتُورٌ، مَا أَسْعَدَکَ جَدُّک.
امام(علیه السلام) فرمود: عیب تو (از چشم ها) پنهان است تا وقتى دنیا به تو اقبال دارد (همین که دنیا پشت کند عیوب تو آشکار مى شود).

راه جذب دلها

وَ قَالَ (علیه السلام): قُلُوبُ الرِّجَالِ وَحْشِیَّةٌ، فَمَنْ تَأَلَّفَهَا أَقْبَلَتْ عَلَیْه.
و درود خدا بر او، فرمود: دل هاى مردم گریزان است، به کسى روى آورند که خوشرویى کند.

تفاوت افراد کریم و لئیم

وَ قَالَ (علیه السلام): احْذَرُوا صَوْلَةَ الْکَرِیمِ إِذَا جَاعَ، وَ اللَّئِیمِ إِذَا شَبِعَ.
امام(علیه السلام) فرمود: بترسید از حمله افراد با شخصیت به هنگام نیاز و گرسنگى، و از حمله افراد پست به هنگام سیرى

دوراندیشی و تفکر، راه پیروزی

وَ قَالَ (علیه السلام): الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ، وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْیِ، وَ الرَّأْیُ بِتَحْصِینِ الْأَسْرَارِ.
امام(علیه السلام) فرمود: پیروزى در گرو تدبیر است، حزم و دوراندیشى در گرو به کار گرفتن فکر، و تفکر صحیح در گرو نگه دارى اسرار است.

معیار صداقت و شجاعت و عفت

وَ قَالَ (علیه السلام): قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَ صِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ، وَ شَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ، وَ عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَیْرَتِهِ.
امام(علیه السلام) فرمود: ارزش هر کس به اندازه همت او و راستگویى و صداقتِ هر کس به اندازه شخصیت اوست و شجاعت هر کس به اندازه بى اعتنایى وى (به ارزش هاى مادى) است و عفت هر کس به اندازه غیرت اوست.

عُجب و غرور، آفت حسنات

وَ قَالَ (علیه السلام): سَیِّئَةٌ تَسُوءُکَ، خَیْرٌ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ حَسَنَةٍ تُعْجِبُکَ‏.
امام(علیه السلام) فرمود: کار بدى که تو را ناراحت (و پشیمان) مى سازد نزد خدا بهتر است از کار نیکى که تو را مغرور مى کند.

حبّ علی علیه السلام ، معیار ایمان

خوشا به حال اینان

وَ قَالَ (علیه السلام): طُوبَى لِمَنْ ذَکَرَ الْمَعَادَ، وَ عَمِلَ لِلْحِسَابِ، وَ قَنِعَ بِالْکَفَافِ، وَ رَضِیَ عَنِ اللَّهِ.
امام(علیه السلام) فرمود: خوشا به حال کسى که (پیوسته) به یاد معاد باشد و براى روز حساب عمل کند. به مقدار کفایت قانع گردد و از خدا راضى باشد.

وصف یاری شایسته

وَ قَالَ (علیه السلام) فِی ذِکْرِ خَبَّابِ بْنِ الْأَرَتِّ:
[رَحِمَ] یَرْحَمُ اللَّهُ خَبَّابَ بْنَ الْأَرَتِّ، فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً، وَ هَاجَرَ طَائِعاً، وَ قَنِعَ بِالْکَفَافِ، وَ رَضِیَ عَنِ اللَّهِ، وَ عَاشَ مُجَاهِداً.

امام(علیه السلام) به هنگام ذکر نام «خباب بن ارت» فرمود:
خدا رحمت کند خباب بن الارت را او از روى رغبت اسلام آورد و براى اطاعت خداوند هجرت کرد، به زندگى ساده قناعت نمود، از خدا خشنود و در تمام دوران عمرش مجاهد بود.

بیمارى سبب ریزش گناهان

رابطه عقل و گفتار

قَلْبُ الْأَحْمَقِ فِی فِیهِ، وَ لِسَانُ الْعَاقِلِ فِی قَلْبِهِ.
همان جمله (پرمایه) قبل (حکمت 40)، از امام علیه السلام به تعبیر دیگرى بدین صورت نقل شده است که فرمود:
قلب احمق در دهان اوست و زبان عاقل در درون قلبش! و هر دو یک معنا را بازگو مى‌کنند.

تفاوت عاقل و احمق در گفتار

وَ قَالَ (علیه السلام): لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ، وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ.
امام(علیه السلام) فرمود: زبان عاقل پشت قلب او قرار دارد در حالى که قلب احمق پشت زبان اوست