فرستاده تو بیانگر عقل توست

وَ قَالَ (علیه السلام): رَسُولُکَ تَرْجُمَانُ عَقْلِکَ، وَ کِتَابُکَ أَبْلَغُ مَا یَنْطِقُ عَنْکَ‏.
امام علیه السلام فرمود: فرستاده تو نشانه عقل تو و نامه ات گویاترین سخنگوى توست.

آسانی حسابرسی اعمال بر خداوند

وَ سُئِلَ (علیه السلام): کَیْفَ یُحَاسِبُ اللَّهُ الْخَلْقَ عَلَى کَثْرَتِهِمْ؟ فَقَالَ (علیه السلام) کَمَا یَرْزُقُهُمْ عَلَى کَثْرَتِهِمْ. فَقِیلَ کَیْفَ یُحَاسِبُهُمْ وَ لَا یَرَوْنَهُ؟ فَقَالَ (علیه السلام) کَمَا یَرْزُقُهُمْ وَ لَا یَرَوْنَهُ.
از امام علیه السلام پرسیدند: خداوند چگونه حساب همه خلق را با آن فزونى که دارند مى رسد؟ امام علیه السلام فرمود: همانگونه که آنها را با آن فزونى که دارند روزى مى دهد. (بار دیگر) پرسیدند: چگونه به حساب آنها رسیدگى مى کند در حالى که او را نمى بینند؟ فرمود: همانگونه که به همه آنها روزى مى دهد در حالى که او را نمى بینند.

توبه، فرصتی برای جبران گناه

وَ قَالَ (علیه السلام): مَا أَهَمَّنِی ذَنْبٌ أُمْهِلْتُ بَعْدَهُ، حَتَّى أُصَلِّیَ رَکْعَتَیْنِ وَ أَسْأَلَ اللَّهَ الْعَافِیَةَ.
امام علیه السلام فرمود: گناهى که پس از آن به اندازه دو رکعت نماز مهلت برایم باشد مرا نگران نمى کند چراکه (در این نماز یا پس از آن، عفو و) عافیت را از خدا مى طلبم (و توبه مى کنم).

اعتدال در جدال و خصومت

وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ بَالَغَ فِی الْخُصُومَةِ أَثِمَ، وَ مَنْ قَصَّرَ فِیهَا ظُلِمَ، وَ لَا یَسْتَطِیعُ أَنْ یَتَّقِیَ اللَّهَ مَنْ خَاصَمَ.
امام علیه السلام فرمود: کسى که در دشمنى با مخالفان افراط کند، آلوده گناه مى شود و کسى که کوتاهى کند بر خود ستم کرده (و حقش ضایع مى گردد) و کسى که در مقام خصومت برآید نمى تواند حق تقوا را رعایت کند.

نکوهش عبرت نگرفتن از عبرتها

وَ قَالَ (علیه السلام): مَا أَکْثَرَ الْعِبَرَ، وَ أَقَلَّ الِاعْتِبَارَ.
امام علیه السلام فرمود: اسباب عبرت، بسیار است ولى عبرت گیرنده کم است.

نکوهش دشمنی

وَ قَالَ (علیه السلام) لِرَجُلٍ رَآهُ یَسْعَى عَلَى عَدُوٍّ لَهُ بِمَا فِیهِ إِضْرَارٌ بِنَفْسِهِ: إِنَّمَا أَنْتَ کَالطَّاعِنِ نَفْسَهُ لِیَقْتُلَ رِدْفَهُ.
امام علیه السلام مردى را دید که بر ضدّ دشمنش سعایت و سخن چینى مى کند، اما از طریقى که به خودش ضرر مى زند. به او فرمود: تو به کسى مى مانى که نیزه بر خود مى زند تا کسى را که پشت سرش سوار شده به قتل برساند.

شناخت دوست و دشمن

وَ قَالَ (علیه السلام): أَصْدِقَاؤُکَ ثَلَاثَةٌ وَ أَعْدَاؤُکَ ثَلَاثَةٌ؛ فَأَصْدِقَاؤُکَ: صَدِیقُکَ وَ صَدِیقُ صَدِیقِکَ وَ عَدُوُّ عَدُوِّکَ؛ وَ أَعْدَاؤُکَ: عَدُوُّکَ وَ عَدُوُّ صَدِیقِکَ وَ صَدِیقُ عَدُوِّک.
امام علیه السلام فرمود: دوستانت سه گروهند و دشمنانت نیز سه گروه؛ اما دوستانت: دوست تو و دوست دوستت و دشمن دشمنت و اما دشمنانت: دشمن تو و دشمن دوستت و دوست دشمنت هستند.

فاصله بین مشرق و مغرب - توضیحات

وَ قَدْ سُئِلَ عَنْ مَسَافَةِ مَا بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ، فَقَالَ (علیه السلام): مَسِیرَةُ یَوْمٍ لِلشَّمْسِ.
از امام علیه السلام درباره فاصله میان مشرق و مغرب سؤال کردند. امام علیه السلام در پاسخ فرمود: به اندازه مسیر یک روز خورشید است.

فاصله بین مشرق و مغرب

پرهیز از دوستی با احمق

وَ قَالَ (علیه السلام): لَا تَصْحَبِ الْمَائِقَ، فَإِنَّهُ یُزَیِّنُ لَکَ فِعْلَهُ وَ یَوَدُّ أَنْ تَکُونَ مِثْلَهُ.
امام علیه السلام فرمود: با احمق معاشرت مکن که کارهاى احمقانه خود را براى تو زیبا جلوه مى دهد و دوست دارد تو هم مثل او باشى.

عزاى پیامبر علیه السّلام

وَ قَالَ (علیه السلام) [عِنْدَ وقُوُفِهِ] عَلَى قَبْرِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله) سَاعَةَ دَفْنِهِ: إِنَّ الصَّبْرَ لَجَمِیلٌ إِلَّا عَنْکَ، وَ إِنَّ الْجَزَعَ لَقَبِیحٌ إِلَّا عَلَیْکَ؛ وَ إِنَّ الْمُصَابَ بِکَ لَجَلِیلٌ، وَ إِنَّهُ قَبْلَکَ وَ بَعْدَکَ لَجَلَلٌ.
امام علیه السلام هنگامى که مى خواست رسول خدا صلی الله علیه وآله را به خاک بسپارد در کنار قبر آن حضرت چنین عرضه داشت:
صبر و شکیبایى زیباست ولى نه درباره تو و جزع و بى تابى زشت است اما نه بر فراق تو. مصیبت شما بسیار سنگین و هر مصیبتى پیش از شما و بعد از شما در برابر آن کوچک و حقیر است.

ارزش صبر بر مصیبت