طغیانگری در پی توانگری

وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ نَالَ، اسْتَطَالَ.
امام(علیه السلام) فرمود: کسى که به نوایى رسد طغیان مى کند.

نتیجۀ اختلاف

وَ قَالَ (علیه السلام): الْخِلَافُ یَهْدِمُ الرَّأْیَ.
امام(علیه السلام) فرمود: اختلاف، تصمیم گیرى و تدبیر را نابود مى کند.

خوش اخلاقی عامل زیادی دوستان

وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ لَانَ عُودُهُ، کَثُفَتْ أَغْصَانُهُ.
امام(علیه السلام) فرمود: کسى که ساقه درخت وجودش نرم است، شاخه هایش فراوان است.

بی‌اعتنایی به سختی‌ها

وَ قَالَ (علیه السلام): أَغْضِ عَلَى الْقَذَى وَ الْأَلَمِ، تَرْضَ أَبَداً.
امام(علیه السلام) فرمود: چشم خود را بر خاشاک رنج ها فرو بند تا همیشه راضى باشى.

خودپسندی، دشمن عقل انسان

وَ قَالَ (علیه السلام): عُجْبُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ، أَحَدُ حُسَّادِ عَقْلِهِ.
امام(علیه السلام) فرمود: خودپسندىِ انسان یکى از حسودان عقل اوست.

پندهای گرانبهای اخلاقی و اجتماعی

سفارش به تقوا

وَ قَالَ (علیه السلام): اتَّقُوا اللَّهَ تَقِیَّةَ [تُقَاةَ] مَنْ شَمَّرَ تَجْرِیداً وَ جَدَّ تَشْمِیراً، وَ کَمَّشَ [أَکْمَشَ] فِی مَهَلٍ وَ بَادَرَ عَنْ وَجَلٍ، وَ نَظَرَ فِی کَرَّةِ الْمَوْئِلِ وَ عَاقِبَةِ الْمَصْدَرِ وَ مَغَبَّةِ الْمَرْجِعِ.
امام علیه السلام فرمود : تقواى الهى پیشه کنید؛ تقواى کسى که براى اطاعت خدا دامن به کمر زده در حالى که خود را از (علائق مادى) جدا ساخته و سخت (در این راه) مى‌کوشد و با بصیرت در راه خدا با چابکى گام بر مى‌دارد و از ترس اعمالِ خود، به سرعت (به سوى مغفرت الهى) پیش مى‌رود و در بازگشت به پناهگاه اصلى (آخرت) وبه سرانجام زندگى و عاقبت کار مى‌اندیشد.

دنیا به ما رو خواهد کرد

وَ قَالَ (علیه السلام): لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْیَا عَلَیْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا، عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَى وَلَدِهَا؛ وَ تَلَا عَقِیبَ ذَلِکَ: "وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ".
امام علیه السلام فرمود: دنیا همچون شتر بدخویى است که بعد از چموشى به ما روى مى‌آورد و همچون شترى است که دوشنده شیر را گاز مى‌گیرد تا شیر را براى فرزندش نگه‌دارى کند، سپس امام این آیه را تلاوت فرمود: ما مى‌خواهیم بر مستضعفان زمین منت گذاریم و آنها را پیشوایان و وارثان آن قرار دهیم.

پندهای ارزشمند

وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ، وَ مَنْ غَفَلَ عَنْهَا خَسِرَ، وَ مَنْ خَافَ أَمِنَ، وَ مَنِ اعْتَبَرَ أَبْصَرَ، وَ مَنْ أَبْصَرَ فَهِمَ، وَ مَنْ فَهِمَ عَلِمَ.
امام(علیه السلام) فرمود: هر کس به حساب خود برسد سود مى برد و آن کس که غافل بماند زیان مى بیند. کسى که (از خدا) بترسد ایمن مى گردد و کسى که عبرت گیرد بینا مى شود و آن کس که بینا گردد (حقایق را) مى فهمد و آن کس که (حقایق را) بفهمد دانا مى شود.

تلاش برای بردبار شدن

وَ قَالَ (علیه السلام): إِنْ لَمْ تَکُنْ حَلِیماً فَتَحَلَّمْ، فَإِنَّهُ قَلَّ مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ إِلَّا أَوْشَکَ أَنْ یَکُونَ مِنْهُمْ.
امام(علیه السلام) فرمود: اگر حلیم و بردبار نیستى خود را به بردبارى وادار کن (و همانند حلیمان عمل کن) زیرا کمتر شده است کسى خود را شبیه قومى کند و سرانجام از آنان نشود.

ثمرۀ بردبارى

وَ قَالَ (علیه السلام): أَوَّلُ عِوَضِ الْحَلِیمِ مِنْ حِلْمِهِ، أَنَّ النَّاسَ أَنْصَارُهُ عَلَى الْجَاهِل.
امام(علیه السلام) فرمود: نخستین نتیجه اى که شخص بردبار از بردبارى خود مى برد این است که مردم در برابر جاهل و نادان از وى حمایت خواهند کرد.

گستردگی علم و دانش

وَ قَالَ (علیه السلام): کُلُّ وِعَاءٍ یَضِیقُ بِمَا جُعِلَ فِیهِ، إِلَّا وِعَاءَ الْعِلْمِ، فَإِنَّهُ یَتَّسِعُ بِهِ.
امام(علیه السلام) فرمود: هر ظرفى بر اثر قرار دادن چیزى در آن از وسعتش کاسته مى شود مگر پیمانه علم که هرقدر از دانش در آن جاى گیرد وسعتش افزون مى گردد